In dit artikel wordt ingegaan op het begrip ‘empathie’. Er wordt middels een literatuurstudie verkend wat empathie is, hoe men empathisch vermogen verwerft, hoe daarin gebreken kunnen ontstaan, of deze kunnen worden weg gewerkt en waarom empathie remmend werkt op grensoverschrijdend gedrag, bijvoorbeeld van een forensisch psychiatrische patiënt. Deze verkenning beslaat meer dan alleen het forensische veld.
Geconcludeerd wordt dat ons empathisch vermogen aangeboren is en dat er geen cognitieve vaardigheden nodig zijn om daar uiting aan te geven. Het kan zich verder ontwikkelen tot meer verfijnde vormen waarvoor wel cognitieve vaardigheden nodig zijn. Empathie is een gevoel en de ontwikkeling van empathie is onderdeel van de ontwikkeling van de gevoelswereld. Gebreken in het empathisch vermogen zijn derhalve een gevolg van een gebrekkige of verstoorde emotionele ontwikkeling. Deze gebreken zijn daarom niet met een vaardigheidstraining te verhelpen, maar vragen psychotherapie. Deze therapie dient dan het proces te volgen waarlangs het empathisch vermogen zich idealiter ontwikkelt. Een vaardigheidstraining kan, daarop aansluitend, van nut zijn om dat empathisch vermogen doelmatig te kunnen aanwenden.
empathie, empathietraining, cliëntgerichte psychotherapie, forensische psychiatrie
Het tijdschrift Persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie is het wetenschappelijke tijdschrift voor professionals in de GGZ in Nederland en Vlaanderen die werken vanuit of affiniteit hebben met het persoonsgerichte (client centered) referentiekader.