Issue 4 2020
EDITORIAL
Na twee goedgevulde themanummers over opleiding, supervisie en intervisie krijgt u weer een ‘gewone’ editie in uw hand met uiteenlopende thema’s.
In de eerste bijdrage behandelt Jef Donders het fenomeen humor, een fenomeen dat vaak voorkomt in therapie maar waar toch niet veel over gesproken of gepubliceerd wordt. De humor van de cliënt kan in het begin juist beperkend zijn om de ervaringen door te voelen en de relatie met de therapeut aan te gaan. De uitdaging voor de therapeut is om hiermee op experiëntieel en interactioneel niveau aan de slag te gaan en van humor een constructieve kracht in het therapeutisch proces te maken.
In een volgend artikel beschrijft Ayse Dogan haar manier van werken bij cliënten met burn-out. Ze onderscheidt vijf niveaus waarop blokkades in het functioneren ontstaan en die tijdens de therapie doorgewerkt moeten worden.
Peter Schmid, die de laatste decennia internationaal een belangrijke rol speelde in onze therapierichting, is onverwacht overleden. Martin van Kalmthout herdenkt hem als vriend en collega. Via zijn In Memoriam kunt u deze man, die vaak op een filosofisch niveau over de therapeutische ontmoeting schreef, ook als mens van vlees en bloed tegenkomen.
In onze rubriek onderzoek wordt een studie besproken waarin het werken met onopgeloste woede bestudeerd werd in twee psychotherapierichtingen. Waar in attachment-based family therapy (ABFT) een in vivo confrontatie plaatsvindt tussen jongeren en hun ouders, werkt men met deze problematiek in emotion-focused therapie (EFT) via een lege-stoeldialoog. Een leerzame vergelijking van twee methodieken in verband met de rol van het constructieve emotionele verwerkingsproces in therapie.
In haar column maakt Hilde Libbrecht ons deelgenoot van haar innerlijke worsteling met bepaalde thema’s die ze soms bij cliënten tegenkomt. Terwijl psychotherapie eerder bedoeld is om ons te leren verhouden met gegevenheden, biedt de geneeskunde soms de mogelijkheid om deze te veranderen. Maar waarom vindt ze dit in sommige gevallen vanzelfsprekend en heeft ze het daar in andere gevallen moeilijk mee? Een moedige bezinning waarbij ze geen antwoorden geeft, alleen vragen stelt aan zichzelf, en ook een beetje aan ons.
Na een periode van online vormingen is het weer mogelijk om af en toe een studiedag of een workshop live mee te maken. Twee Lemion symposia, die in het voorjaar uitgesteld waren, konden nu wel plaatsvinden. Pauline Borduin bespreekt dat over schaamte en Gerrie Bloothoofd over de therapeutische relatie. Tijdens de laatste afwerkingen van dit nummer heeft een online interview met Irvin Yalom plaatsgevonden. Met dank aan Mia Leijssen voor de snelle aanlevering van haar verslag.
Bij de recensies kunt u drie boeken met uiteenlopende thema’s leren kennen. Renate Geuzinge laat u kennismaken met het boek van Anton Hafkenscheid over systematische zelfreflectie in ons vakgebied. Martin van Kalmthout bespreekt een boek van collega Ton Baggerman waarin deze de post-Newtoniaanse opvatting van de realiteit uiteenzet en toepast op het domein van de psychologie en psychotherapie. Ten laatste vat Luc Roelens het boek van psychiater en filosoof Georg Northoff samen over neurofilosofie waarin de samenhang tussen hersenen en geest onderzocht wordt in functie van nieuwe ontwikkelingen in het hersenonderzoek.
Ik denk dat elke lezer iets interessants kan vinden tussen deze bijdragen. We wensen u met de redactie veel leesplezier met dit nummer.
Árpi Süle
TABLE OF CONTENTS
Humour as a micro-process in psychotherapy. From destructive to constructive humor along an interactional and experiential therapy
Jef Donders - 58–4 (2020)
Where illusion and realism intersect in cynicism. On working through blockages in burn-out
Ayse Dogan - 58–4 (2020)
De rol van het emotionele verwerkingsproces in attachment-based family therapy (ABFT) en emotion-focused therapie (EFT) bij onopgeloste woede. Diamond, G.M., Shahar, B., Sabo, D., & Tsvieli, N. (2016). Attachment-based family therapy and emotion-focused therapy for unresolved anger: The role of productive emotional processing. Psychotherapy, 53, 34–44.
Árpi süle - 58–4 (2020)
Psychotherapie in tijden van maakbaarheid. Over transgenders, maagverkleiningen en beugels
Hilde libbrecht - 58–4 (2020)
Schaamte, een onvermijdelijke emotie in psychotherapie. Lemion symposium, 4 september 2020, Utrecht
Pauline Borduin - 58–4 (2020)
De therapeutische relatie. Lemion symposium, 10 september 2020, Utrecht
Gerrie Bloothoofd - 58–4 (2020)
Retrospection, online interview met Irvin Yalom georganiseerd door The School of Life, Amsterdam, 15 oktober 2020.
Mia Leijssen - 58–4 (2020)
Anton Hafkenscheid (2018). Beter worden in je vak. Systematische zelfreflectie voor professionals in de ggz. Amsterdam: Boom Uitgevers.
Renate Geuzinge - 58–4 (2020)
Ton Baggerman (2019). It’s about us. Meaning, emotions and mental health in post-Newtonian reality. Tilburg: Dredggpress.
Martin van Kalmthout - 58–4 (2020)
Georg Northoff (2016). Neurophilosophy and the healthy mind: Learning from the unwell brain. New York: W.W. Norton & Company.
Luc Roelens - 58–4 (2020)
FROM THE PRACTICE - (62–2)
FROM THE PRACTICE - Ervaringen met een ervaringsgerichte groepstherapie (62–1)
ARTICLE - Dealing fruitfully with one’s own experiencing (62–3)
FROM THE PRACTICE - The five-session therapy: about untangling knots and looking for traces (62–3)
FROM THE PRACTICE - In therapy about what didn't happen. An in-depth process around the subtle lack of emotional attunement (62–2)
FROM THE PRACTICE - Focusing in nature: going outside to be inside more (62–3)