Nummer 1 2021

In het eerste nummer van 2021 krijgt u inzicht in de praktijk van verschillende collega’s; sommigen van hen zijn oude rotten in het vak, anderen beginnen net aan hun loopbaan als therapeut.

Het therapeutisch proces van cliënten vraagt van ons altijd een persoonlijk engagement, maar bij sommige cliënten vraagt het net dat ietsje meer. Soms brengt de gezamenlijk tocht ons bij intense emotionele ervaringen, op andere momenten moeten we onze grenzen erg bewaken of het therapeutisch kader aanpassen. Nele Stinckens en Claude Mis­siaen beschrijven een bijzondere casus waarin ze op elk van deze drie terreinen uitgedaagd werden. Daar waar ze deze casus onlangs beschreven hebben vanuit het oogpunt van het gebruik van monitoringsinstrumenten in het therapeutisch proces (Stinckens & Missiaen, 2020), krijgen we hier een weerslag van hun eigen innerlijk proces. De titel van hun bijdrage geeft de ervaring van de cliënt weer: ‘De therapie is geslaagd, maar mogelijk bezwijk ik aan de bijwerkingen’.

Lynn Van den Eynde rondde haar postgraduaat-opleiding cliëntgericht-experiëntiële psychotherapie voor kinderen, jongeren en hun gezin af met een specialisatieverslag over unfinished business. Ze werd hierin en in het herwerken ervan tot een bijdrage voor ons tijdschrift begeleid door Willy Colin. Ze wisselt de theorie van emotion-focused therapie af met haar eigen ervaringen als beginnende therapeut aan de hand van het therapieproces van twee cliënten waarin aan deze procesblokkade gewerkt werd. We hopen dat haar stuk ook andere jonge therapeuten inspireert om hun leer- en ontdekkingsproces in een bijdrage te beschrijven.

Hoe kan je vanuit de therapeutische praktijk wetenschappelijk onderzoek opstarten en uitvoeren rondom een thema dat je boeit? In de schoot van de VVCEPC werd onlangs een werkgroep opgericht die zich tot doel heeft gesteld onderzoek in onze therapierichting te stimuleren en te ondersteunen. Dit vormde de aanleiding om de praktische kennis die Ellen Gunst de voorbije jaren opdeed tijdens haar doctoraatsonderzoek te helpen doorgeven aan iedereen die mogelijk geïnteresseerd is in het doen van onderzoek. In een interview met Árpi Süle beschrijft ze de uitdagingen en de valkuilen die ze hierbij tegenkwam.

Renate Geuzinge vat voor ons kort en krachtig de resultaten samen van de laatste grote meta-analyse over de samenhang tussen alliantie en therapie-uitkomst bij psychotherapie met volwassenen. Alhoewel deze niet verrassend zijn, is het altijd leuk om op de hoogte te zijn en de laatste nuances die vanuit zo’n overzicht naar voren komen te leren kennen.

In zijn column staat Marcel Gerrits Jans stil bij wat er gebeurt als we cliënten in therapie hebben die heel verschillende opvattingen hebben over de wereld dan wijzelf. Als we erin slagen om niet in deze verschillen en in de emoties die deze soms teweegbrengen te blijven hangen, komen we toch tot de diepmenselijke aspecten die ons verbinden. Tegelijk groeien we ook als therapeut door mensen en maatschappelijke fenomenen op een meer genuanceerde manier te leren zien.

Alhoewel het gemeenschappelijke congres van de VPeP en de VVCEPC met een jaar uitgesteld werd, kregen we wel een voorsmaakje in de vorm van een webinar over racisme. Heidi Adriaensen volgde voor ons dit webinar, dat leerde dat uitsluitingsmechanismen vaak impliciet en ongewild in onze therapiekamer opduiken.

De Dag van de Psychotherapie is het jaarlijks evenement van de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP). Dit jaar was het thema ‘grenzen in de psychotherapie’, voorafgegaan door een masterclass over narcisme. Angelique Timmer­man nam deel aan deze dag en brengt u verslag uit.

Ten laatste willen we geen verslag maar een tip geven. In een onlinebijeenkomst van de VPeP regio Utrecht vond een interessante dialoog plaats tussen emotion-focused therapie en schematherapie. Geïnteresseerden kunnen deze in z’n geheel herbekijken via de link op de website van de VPeP.

Bij de boekbesprekingen krijgt u een uitgebreide recensie van The Wiley world handbook of existential therapy. Dit omvangrijke werk, dat vijf stromingen van de existentiële therapieën behandelt en beweert het definitief en up-to-date handboek te zijn van deze therapievorm, wordt besproken door Árpi Süle, Sofie Verdegem en Ingrid Debeurme.
Het thema hoogbegaafdheid bij volwassenen krijgt aandacht in de recensie van twee boeken hieromtrent door Kirsten Copier. Renate Geuzinge bespreekt een boek met filosofische verkenningen over ons lichaam en of we dit nu hebben of zijn.

Naar aanleiding van een bevraging gaven emeritus professor Mia Leijssen, Odile van Embden-Wolff en Niels van Doesum aan dat ze hun engagement in de redactieraad willen stopzetten wegens het afronden van hun loopbaan of omdat hun professionele bezigheden en interesses ondertussen op andere gebieden liggen. Emeritus professor Rik Willemaers is al een poosje niet meer actief als redactieraadslid, maar maakte er vele jaren deel van uit. Bij deze willen we hen alle vier bedanken voor hun jarenlange engagement voor het tijdschrift.

Ten slotte verwelkomen we graag Sigrid Vandepitte in de redactie. Zij volgt Heidi Deknudt op die eind 2019 afscheid nam. Sigrid is klinisch psycholoog, cliëntgericht psychotherapeut en EMDR- therapeut, gespecialiseerd in de behandeling van stress- en traumagerelateerde moeilijkheden en eetstoornissen. Daarnaast is zij al geruime tijd supervisor voor psychotherapeuten die in opleiding zijn aan de universiteit van Leuven (KUL) en Antwerpen (UA) en leersupervisor. Ze is tevens docent en staflid in de ‘Opleiding tot supervisor’ aan de Universiteit Antwerpen. We zijn erg blij met haar komst – waarmee we aan de Vlaamse zijde weer voltallig zijn – en kijken uit naar een vruchtbare samenwerking.
Árpi Süle

Literatuur
Stinckens, N., & Missiaen, C. (2020). Cliëntfeedback als routeplan-ner. Tijdschrift voor Psychotherapie, 45, 388-404.